Kończyna górna

Staw kolanowy (łac. articulatio genus) - Jest to złożony staw - składa się z dwóch stawów wykonujących inne ruchy. Łączą się tu kości udowa z piszczelową i rzepką, tworząc staw udowo-rzepkowy i udowo-piszczelowy, które otoczona są jedną torebką stawową. W kolanie znajdują się jeszcze dwie łąkotki, które w czasie ruchów dopasowują powierzchnie stawowe.

Mechanicznie jest to staw zawiasowy, umożliwiający zginanie i prostowanie oraz rotację, kiedy staw jest zgięty. Wzmocniony jest dwiema wartstwami więzadeł: zewnętrznymi, czyli pobocznymi oraz więzadłami torebki stawowej oraz wewnętrznymi - więzadłem krzyżowym tylnym i przednim.

Kolano jest nietypowym stawem, ponieważ z jednej strony musi być bardzo elastyczny, żeby móc wykonywać wszystkie swoje ruchy, a z drugiej strony musi być bardo wytrzymałe ze względu na przeciążenia.

Kiedy stąpamy, działa na nie duża siła, a kiedy pracujemy nogami, napina się nasz najmocniejszy mięsień - mięsień czworogłowy.

W stawie kolanowym zbiegają się trzy kości: rzepka, kość piszczelowa i udowa. Panewkę stawu tworzą lekko wklęsłe kłykcie kości piszczelowej i powierzchnie stawowe rzepki, natomiast jego główkę - wypukłe kłykcie kości udowej.

Na rysunku powyżej można zobaczyć jak kość udowa łączy się z kością piszczelową w następujących miejscach:

• powierzchnia stawowa kłykcia bocznego kości piszczelowej z kłykciem bocznym kości udowej

• powierzchnia stawowa kłykcia przyśrodkowego kości piszczelowej z kłykciem przyśrodkowym kości udowej

• rzepka łączy się z kością udową (staw udowo-rzepkowy, art. femoro-patellaris)

• powierzchnia stawowa rzepkowa boczna z kłykciem bocznym kości udowej

• powierzchnia stawowa rzepkowa przyśrodkowa z kłykciem przyśrodkowym kości udowej

Można zauważyć, że kłykcie kości udowej na powierzchni dolnej są płaskie, więc dobrze łączą się z kłykciami kości piszczelowych i stabilizują staw w wyproście. W tej pozycji dodatkowo stabilizują go więzadła boczne i tylna część torebki stawowej.

Zgięcie kolana rozluźnia więzadła i umożliwia wykonywanie delikatnych ruchów rotacyjnych.

Kaletki maziowe w stawie kolanowym

Staw kolanowy jest złożonym stawem, poddawanym ciągłej pracy, dlatego musi być dostarczana do niego maź stawowa. W okolicy stawu kolanowego jest kilka kaletek maziowych zaopatrujących je w maź:

• kaletka nadrzepkowa

• kaletka podścięgnowa mięsnia brzuchatego łydki

• kaletka podścięgnowa podrzepkowa

• zachyłek podkolanowy

• kaletka podskórna podrzepkowa

• kaletka mięśnia półbłoniastego

• kaletka podrzepkowa głęboka

Łąkotki (łac. menisci) - zbudowane z tkanki chrzęstnej włóknistej, wspomagają pracę kolana.

W kolanie są dwie łękotki - boczna i przyśrodkowa. Są one różnych rozmiarów, a ich rola to:

• przesuwając się po powierzchni stawu kości piszczelowej umożliwiają ruchy obrotowe w zgiętym kolanie

• dopasowują do siebie powierzchnię stawu pomiędzy piszczelą a kością udową

Dlatego staw kolany składa się z dwóch pięter: dolnego i górnego, rozdzielonych przez łękotki:

• dolne - umożliwia rotację piszczeli

• górne - umożliwia zginanie i prostowanie

Więzadła w kolanie

Na kolano działa duża siła, dlatego ma ono dwie warstwy więzadeł: wewnętrzne i zewnętrze.

Torebka stawowa w kolanie jest wzmocniona dzięki więzadłom zewnętrznym. Dodatkowo jeszcze od wewnątrz wspomagają je więzadła związane z łękotkami i więzadła krzyżowe.

Więzadła związane z łąkotkami

• Więzadło poprzeczne kolana - stabilizuje pracę łąkotek podczas ruchów obrotowych w stawie kolanowym na zewnątrz

• Więzadło łąkotkowo-udowe tylne

• Więzadło łąkotkowo-udowe przednie

• Wewnętrzne więzadła - krzyżowe

• Więzadło krzyżowe tylne - zabezpiecza przed nadmiernym tylnym przemieszczaniem piszczeli i ograniczanie maksymalnego zgięcia i wyprostu

• Więzadło krzyżowe przednie - ogranicza ono nadmierne zgięcie, wyprost oraz zabezpiecza przed koślawieniem i szpotawieniem w czasie pracy kolana

Zewnętrzne więzadła

• Więzadła poboczne wzmacniają boki stawu kolanowego z obu stron. Napinają się kiedy kolano jest wyprostowane, dzięki temu stabilizują staw. Kiedy kolano się zgina rozluźniają i pozwalają na lekką rotację. Dzięki nim niemożliwe jest odwodzenie i przywodzenie kolana

• Więzadło poboczne piszczelowe - ogranicza nadmierną rotację zewnętrzną piszczeli i koślawość

• Więzadło poboczne strzałkowe - ograniczana szpotawość.

Więzadła związane z rzepką

• Więzadło rzepki - jedno z więzadeł stawu kolanowego stanowiące środkową część wspólnego ścięgna mięśnia czworogłowego uda

• Troczki rzepki - stanowią przedłużenie włókien głowy przyśrodkowej i bocznej mięśnia czworogłowego uda

Więzadła tylnej powierzchni torebki stawowej

• Więzadło podkolanowe skośne - płaskie więzadło, które wzmacnia ścianę z tyłu stawu kolanowego, ogranicza ono nadmierną rotację i prostowanie stawu

• Więzadło podkolanowe łukowate - również hamuje prostowanie i ruchy obrotowe w kolanie

na podstawie: jogamedytacja.pl

#jogablog #anatomia